Cuộc sống Cố_Luân_Ôn_Hiến_Công_chúa

Cố Luân Ôn Hiến Công chúa sinh ngày 22 tháng 9 (âm lịch) năm Khang Hi thứ 22 (1683), mẹ là Đức phi Ô Nhã thị, là em gái của Ung Chính Đế.[1]

Mặc dù là Hoàng nữ thứ 9 nhưng Cố Luân Ôn Hiến Công chúa lại được xếp là Ngũ Công chúa. Từ nhỏ, Ngũ Công chúa đã được nuôi dưỡng bởi Nhân Hiến Hoàng thái hậu, rất được Thái hậu và Khang Hi Đế sủng ái, đãi ngộ cũng cao hơn so với các Công chúa khác [2].

Trong "vi Hoàng thái hậu Hoàng tử Công chúa đẳng dự bị trư nga kê đẳng sổ mục thanh đan [3]" (từ "Khang Hi triều Mãn văn chu phê"), đối với việc cung ứng cho Công chúa có ghi chép lại, Tứ Công chúa Cố Luân Khác Tĩnh Công chúa và Lục Công chúa Cố Luân Thuần Khác Công chúa đều chỉ được 4 cân thịt heo (các Công chúa nhỏ hơn càng nhận được ít hơn), mà Ngũ Công chúa không những được 5 cân thịt heo còn nhiều thêm ngỗng nửa con, gà một con. Cũng biết là vì nuôi dưỡng bên cạnh Thái hậu mà đãi ngộ của Ngũ Công chúa cao hơn các chị em khác.

Hôn nhân

Năm Khang Hi thứ 39 (1700), Ngũ Công chúa được phong Hoà Thạc Ôn Hiến Công chúa, gả cho Thuấn An Nhan [4].

Ôn Hiến Công chúa kết hôn không tính là muộn trong 8 Công chúa xuất giá thời Khang Hi. Ngũ Công chúa 18 tuổi được phong là Hoà Thạc Ôn Hiến Công chúa cũng vì Công chúa gả cho người Mãn, mà không phải Mông Cổ quý tộc ở những địa phương xa.

Thuấn An Nhan là cháu nội Đông Quốc Duy - cha của Hiếu Ý Nhân Hoàng hậu, con trai Loan nghi sử Diệp Khắc Thư (叶克书), là gia tộc được xưng là "Đông bán triều" hiển hách thời bấy giờ. Cũng vì gả vào Đông gia mà phủ Công chúa được xây dựng ở Kinh Thành, cho dù gả đi cũng không cách quá xa gia đình. Trong 8 Công chúa xuất giá của Khang Hi, hết 6 người đã phải xa giá đến Mông Cổ hoặc Tây Tạng. Ôn Hiến Công chúa không phải xa giá có lẽ cũng vì Khang Hi Đế và Hoàng thái hậu không nỡ gả Công chúa đến những địa phương xa như vậy.

Năm Khang Hi thứ 41 (1702), Khang Hi Đế phụng dưỡng Hoàng thái hậu đến Hành cung Nhiệt Hà nghỉ mát. Thái hậu mang theo Ôn Hiến Công chúa đã xuất giá cùng đi, không ngờ được Công chúa đột ngột qua đời vào ngày 1 tháng 7, khi mới chỉ gần 20 tuổi [5].

“康熙四十一年. 壬午. 秋七月

上驻跸热河. 闻和硕温宪公主薨. 日晡未进膳. 扈从诸大臣奏曰, 皇上闻公主讣过哀, 此时尚不进膳, 恐圣躬太为劳瘁. 奏入, 上传谕曰, 公主系已嫁之女, 朕尚可宽释, 但皇太后自幼抚养, 忽值此变, 皇太后伤悼弗胜, 膳尚未进, 朕亦何心进食乎. 诸大臣复固请. 上乃诣皇太后宫, 视食毕. 然后进膳. 随谕领侍卫内大臣等, 左右两翼各派大臣一员, 侍卫十人, 送公主柩回京.

辛亥. 命诸皇子及文武诸臣, 送和硕温宪公主柩起行.

.

Khang Hi tứ thập nhất niên. Nhâm ngọ. Thu thất nguyệt.

Thượng trú tất nhiệt hà. Văn Hòa Thạc Ôn Hiến Công chủ hoăng. Nhật bô vị tiến thiện. Hỗ tòng chư đại thần tấu viết, Hoàng Thượng văn công chủ phó quá ai, thử thì thượng bất tiến thiện, khủng thánh cung thái vi lao tụy. Tấu nhập, thượng truyện dụ viết, Công chủ hệ dĩ giá chi nữ, Trẫm thượng khả khoan thích, đãn Hoàng Thái hậu tự ấu phủ dưỡng, hốt trị thử biến, Hoàng Thái hậu thương điệu phất thắng, thiện thượng vị tiến, Trẫm diệc hà tâm tiến thực hồ. Chư đại thần phục cố thỉnh. Thượng nãi nghệ Hoàng Thái hậu cung, thị thực tất. Nhiên hậu tiến thiện. Tùy dụ Lĩnh thị vệ Nội đại thần đẳng, tả hữu lưỡng dực các phái đại thần nhất viên, thị vệ thập nhân, tống Công chủ cữu hồi kinh.

Tân hợi. Mệnh chư Hoàng tử cập văn vũ chư thần, tống Hòa Thạc Ôn Hiến Công chủ cữu khởi hành.

”
— Thánh Tổ thực lục

Năm Khang Hi thứ 48 (1709), Thuấn An Nhan vì là phe phái của Hoàng bát tử Dận Tự mà bị tước đi "Ngạch phò", giam cầm, sau đó mới được thả ra. Năm Ung Chính thứ 2 (1724), thụ phong Lĩnh thị vệ Nội đại thần, cùng năm mất.

Năm Càn Long thứ 17 (1752), Huyện chúa Ái Tân Giác La thị, con gái thứ 9 của Trang Khác Thân vương Dận Lộc, gả cho con trai Thuấn An Nhan là Nguyên Phương. Đây là thứ tử của Công chúa mà không phải là thân sinh.

Năm Ung Chính nguyên niên (1723), tháng 3, Công chúa được truy phong "Cố Luân Ôn Hiến Công chúa".[1]